Geen tijd voor God, gasten zijn belangrijker
In dit artikel:
In de wekelijkse parasha Wajera toont het verhaal van Abraham hoe praktisch barmhartigheid zwaarder weegt dan een persoonlijke openbaring. Drie dagen nadat de 99‑jarige Abraham en de mannelijke leden van zijn huishouden waren besneden, ontving Abraham een profetische ontmoeting: God verscheen aan hem. Toch merkt hij meteen drie vreemdelingen bij zijn tent en haast zich om hen te ontvangen, hen water te brengen, en een uitgebreide maaltijd klaar te maken — ondanks zijn pas geopereerde toestand en de felle zon.
De Talmoed stelt dat het ontvangen van gasten (hachnasat orchim) belangrijker is dan de ervaring van de goddelijke aanwezigheid. De verklaring is ethisch en praktisch: wie God werkelijk wil begrijpen moet proberen naar Zijn eigenschappen te leven. God wordt in de joodse traditie vooral gezien als de ultieme gever en verzorger; door anderen te dienen en liefde te tonen, naderen mensen dat goddelijke karakter en maken ze het begrip van God concreet in daden in plaats van abstracte ervaring.
Dat principe krijgt een institutionele vertaling in de halacha: volgens de Rambam is een kandidaat voor het Sanhedrin alleen geschikt als hij vader van kinderen is, omdat het ouderschap de ervaring moet geven die tot mededogen leidt. Kennis of profetie alleen volstaat niet; praktische ervaring vormt moraal en oordeel.
Het verhaal illustreert ook het belang van handelen boven praten. Abraham belooft kort iets eenvoudigs, maar overtreft zijn woorden door snel drie maten meel te laten kneden, koeken te bakken en een mals kalf met boter en melk te serveren — hij doet veel meer dan hij zei. De rabbijnse les luidt dat men weinig moet beloven en veel moet doen; daden wegen zwaarder dan loze beloften.
De redactionele afsluiting koppelt deze leer aan de sjabbat: de rustdag is een gelegenheid om God na te volgen door te pauzeren en aandacht te geven aan anderen. Het verhaal van Abraham wordt gepresenteerd als model: goddelijke openbaring is kostbaar, maar daadwerkelijke mededogen en gastvrijheid brengen mensen dichter bij het begrip van God en geven vorm aan religieuze ethiek.