Het Amerikaans-Israëlische coördinatiecentrum voor Gaza
In dit artikel:
In Kiryat Gat heeft het Amerikaanse Central Command (CENTCOM) een civiel-militair coördinatiecentrum (CMCC) ingericht dat de wederopbouw en demilitarisering van de Gazastrook moet sturen. Het drie verdiepingen tellende complex huisvest honderden medewerkers: de begane grond is een Israëlische veiligheidszone voor IDF, ministerie van Buitenlandse Zaken, Mossad en Shin Bet; de derde verdieping is exclusief Amerikaans; de tweede verdieping is een gezamenlijke werkruimte voor Israëli’s, Amerikanen en vertegenwoordigers van partnerlanden en hulporganisaties. Tot die partners behoren Duitsland, Spanje, Denemarken, het Verenigd Koninkrijk, Canada, Italië, Frankrijk, de VN en verschillende humanitaire organisaties.
Het CMCC, officieel geopend medio oktober (aangekondigd op 17 en 21 oktober), staat onder Amerikaanse leiding met circa 200 Amerikaanse militairen onder het bevel van luitenant-generaal Patrick Frank. CENTCOM benadrukt dat er geen Amerikaanse troepen in Gaza worden gestationeerd; het centrum moet onder meer het staakt-het-vuren toezicht houden en stabilisatie-inspanningen coördineren. De werkzaamheden zijn verdeeld over zes hoofdgebieden: humanitaire hulp, veiligheid voor strijdkrachten in Gaza, fysieke infrastructuur (zoals riolering), civiele infrastructuur (gezondheids- en onderwijssystemen), gezamenlijke inlichtingen en de vorming van een internationale stabilisatiemacht (ISF).
Voormalige Israëlische officieren zien het initiatief als een ongekende mate van buitenlandse betrokkenheid bij Gaza. Kolonel b.d. Moshe Elad benadrukt dat het CMCC Israël praktische steun biedt bij hulp- en infrastructuurprojecten en als brug naar de internationale gemeenschap kan fungeren, maar waarschuwt ook voor politieke risico’s: publiekelijk kan het worden gezien als inperking van Israëls onafhankelijkheid en het centrum kan aan kritiek worden blootgesteld als het geen tastbare resultaten levert. Kolonel b.d. Michael Milshtein beschouwt het centrum als een keerpunt waarbij de VS meer strategische sturing uitoefenen; hij voorziet dat dit Israëls handelingsvrijheid kan beperken en mogelijk leidt tot compromissen rond ontwapening die niet volledig aan Israëlische eisen voldoen.
Israël behoudt formeel het recht om zelfstandig tegen bedreigingen op te treden, wat recent bleek bij een luchtaanval op een PIJ-verdachte in Gaza. Het CMCC is opgezet binnen het kader van onder meer het 20-puntenplan van voormalig president Trump en vormt een nieuwe, complexe laag in de regionale machtsdynamiek rond Gaza.