Israël streeft naar meer zelfvoorziening in het licht van wapenembargo's
In dit artikel:
Als gevolg van de wapenembargo’s die volgden op de lopende oorlog in de Gazastrook heeft de Israëlische regering een nieuw directoraat voor munitie ingesteld. Doel is concrete aanbevelingen op te stellen om de afhankelijkheid van buitenlandse leveringen van militair materieel, vooral munitie en reserveonderdelen, substantieel te verminderen. De maatregel is bevolen door premier Benjamin Netanyahu en minister van Defensie Israel Katz nadat verschillende traditionele bondgenoten — waaronder het Verenigd Koninkrijk, Canada, Italië en in juli zelfs Slovenië (als eerste EU-land met een volledig embargo) — leveringen aan Israël beperkten. Duitsland, dat tussen 2019 en 2023 ruim 30% van Israël’s wapenimport verzorgde, heeft export die in Gaza gebruikt zou kunnen worden stopgezet.
Voormalig nationaal veiligheidsadviseur Yaakov Amidror en ex-brigadegeneraal Amir Avivi, beiden nu civiele veiligheidsexperts, pleiten voor zelfvoorziening op het gebied van munitie en onderdelen. Amidror erkent dat Israël nooit alles zelf zal kunnen bouwen — “niet iets als F-35-gevechtsvliegtuigen of onderzeeërs” — maar stelt dat op munitie- en reserveonderdelengebied veel winst te behalen is. Avivi benadrukt dat het besef is doorgedrongen dat binnenlandse productie en veiligheidsvoorraden cruciaal zijn, en wijst ook op energieafhankelijkheden als een strategische kwetsbaarheid.
De beslissing is mede ingegeven door eerdere ervaringen met embargo’s: in 1948 en weer voor de Zesdaagse Oorlog kreeg Israël beperkingen opgelegd, en in 2014 weigerde de VS wapens tijdens Operatie Protective Edge. Avivi herinnert zich dat het gebrek aan munitie en onderdelen bij het uitbreken van de huidige oorlog onmiddellijk zorgwekkend was — industrie en ministerie moesten creatieve, noodoplossingen vinden, wat volgens hem consequenties had voor de campagne en slachtoffers heeft gekost. Een belangrijke oorzaak van de langere-termijnafhankelijkheid was beleidswijziging in de VS onder president Obama, die verhinderde dat Amerikaanse hulp werd omgezet in sjekels; dat leidde ertoe dat productie en voorraden deels naar Amerikaans grondgebied werden verplaatst.
Het nieuwe directoraat heeft een scherp afgebakend mandaat: het richt zich specifiek op munitie en reserveonderdelen; energie en diplomatie vallen buiten deze commissie. De twee oplossingen die worden bepleit zijn duidelijk: ofwel binnenlandse productielijnen opzetten, ofwel voldoende strategische voorraden aanleggen. Binnenlandse productie brengt volgens Avivi ook economische voordelen met zich mee, zoals exportinkomsten en werkgelegenheid — momenteel is ongeveer tachtig procent van de militaire productie bestemd voor export.
Daarnaast waarschuwt Avivi voor energiekwetsbaarheden, met name de Bazan-olieraffinaderij bij Haifa, essentieel voor brandstoffen en speciale aandrijvingsmixen voor drones. Bazan is al vaker doelwit geweest en sommige politici willen de raffinaderij sluiten om ruimte te maken voor woningbouw, ondanks de strategische waarde.
Tot slot wordt besproken of Israël tegen embargo-opleggers vergeldingsmaatregelen kan inzetten — bijvoorbeeld door inlichtingen te onthouden die deze landen eerder beschermden tegen terreuraanslagen — maar Amidror maakt duidelijk dat zulke onderwerpen buiten het mandaat van het nieuwe directoraat vallen. Hij merkt wel op dat Israël door de recente ontwikkelingen al is begonnen met het terugschroeven van de afhankelijkheid en dat veel zaken die men vroeger niet produceerde, nu wel intern worden ontwikkeld.