Zullen Trump en Witkoff de fouten van Obama en Kerry met betrekking tot Iran herhalen?
In dit artikel:
De huidige diplomatieke pogingen van de VS om Iran te laten afzien van zijn nucleaire ambities lijken gedoemd te mislukken, vooral door verdeeldheid binnen het team van president Trump en een gecompromitteerde gezant, Steve Witkoff. Binnen de Amerikaanse regering bestaan twee duidelijke facties: een harde lijn aangevoerd door onder anderen minister van Defensie Pete Hegseth en nationale veiligheidsadviseur Mike Waltz, die een militaire aanpak prefereren, tegenover een meer diplomatieke groep rondom vicepresident JD Vance en stafchef Susie Wiles, die een minder confronterende koers willen volgen en militaire opties zoveel mogelijk willen vermijden.
Het debat concentreert zich enerzijds op de vraag of een gezamenlijke Amerikaanse-Israëlische aanval op Iraanse nucleaire faciliteiten vorig jaar had moeten plaatsvinden, toen Iran kwetsbaar was door recente Israëlische acties. Anderzijds draait het om het Amerikaanse doel: volledige eliminatie van Iran’s nucleaire programma of slechts beperking en vertraging daarvan. Critici wijzen erop dat eerdere onderhandelingen onder Obama en Biden de nucleaire dreiging niet afnamen, maar eerder versterkten, mede doordat zij te toegeeflijk waren en Iran in staat stelden door te bouwen aan een kernwapen.
Trump verzet zich tegen deze zwakke diplomatie en verliet de nucleaire deal van 2015, waarna hij sancties instelde om Iran economisch en militair te verzwakken. Onder Biden keerde men terug naar een soft beleid, wat het regime meer ruimte gaf om zijn kernwapenprogramma te ontwikkelen en terrorisme te financieren via groepen als Hamas en Hezbollah. Het huidige Amerikaanse beleid lijkt echter opnieuw opnieuw dezelfde fouten te maken, mede doordat diplomaten als Witkoff worden beschuldigd van incompetentie en mogelijke belangenverstrengeling, wat Teheran duwta geeft om de onderhandelingen te rekken.
Ondertussen dreigt Iran, gesteund door Rusland en China, zich te versterken en zijn luchtafweer te verbeteren, waardoor een toekomstige militaire aanval steeds moeilijker wordt. Uitstel van een aanval betekent mogelijk ook dat die nooit meer komt, met als gevolg een regio waarin Iran als nucleaire drempelmacht of zelfs kernwapenbezitter fungeert. Dit zou destabilisatie en een opleving van door Iran gesteund terrorisme kunnen veroorzaken, zoals te zien was bij de Hamas-aanval op Israël in oktober 2023 en de acties van de Houthi’s in Afrika.
Hoewel Trump en zijn harde lijn zich bewust zijn van de nucleaire dreiging van Iran en openstaan voor militair geweld als laatste middel, dreigt de invloed van de appeasers binnen zijn team het beleid te verzwakken en de Iraanse ambities te laten doorgaan. De uitkomst van deze verdeeldheid heeft grote gevolgen voor de veiligheid in het Midden-Oosten en de internationale strijd tegen terrorisme, waarbij de geschiedenis benadrukt dat onderhandeling met Iran zonder harde voorwaarden en handhaving weinig resultaat zal brengen.